Ιερά Μονή Φιλοσόφου: Η «αρχόντισσα» του Φαραγγιού (vid)

Η Μονή του Φιλοσόφου βρίσκεται στην περιοχή «Μονοπόρι» του Λούσιου, περίπου 11 χιλιόμετρα νότια της Δημητσάνας, στον Νομό Αρκαδίας.

Αποτελείται από δύο κτιριακά συγκροτήματα, το παλιό μοναστήρι και το νέο στη δεξιά πλευρά του Λούσιου, και τα δύο, σε απόσταση 600 μέτρων μεταξύ τους. Αυτός είναι ο περίφημος «άρχοντας του φαραγγιού» ​​του Λούσιου, πλούσιος σε ιστορία και φυσική ομορφιά.

Το «Κρυφό Σχολειό» το παλιό μοναστήρι είναι χτισμένο μέσα σε μια σπηλιά, μήκους περίπου 130μ. και πλάτους 0,50 με 8 μέτρα, σε απόκρημνο βράχο, με υψόμετρο 500 μέτρα. Η ίδρυσή του υπολογίζεται γύρω στα 936 με 967 μ.Χ από τον Ιωάννη Λαιπαρδόπουλο, με καταγωγή από τη Δημητσάνα, αρχιγραμματέα του αυτοκράτορα Νικηφόρου Φωκά.

Εξωτερικά η Μονή περιβαλλόταν από ψηλό τείχος. Στο εσωτερικό υπήρχε ο Ναός, κελιά, βοηθητικοί χώροι, καθώς και οστεοφυλάκιο όπου φυλάσσονταν τα οστά των Μοναχών. Ο Ναός της Μονής είναι χτισμένος στη βόρεια πλευρά του και έχει χαρακτηριστεί ως αρχιτεκτονικό αριστούργημα! Εορτάζει την Κοίμηση της Θεοτόκου.

Η Μονή Φιλοσόφου υπήρξε σημαντικό εθνικό και εκπαιδευτικό κέντρο, αφού και εδώ λειτουργούσε «Κρυφό Σχολειό». Το 1765 ιδρύθηκε στη Μονή του Φιλοσόφου η Δημητσάνα Σχολή, η οποία αργότερα μεταφέρθηκε στη Δημητσάνα. Είναι γνωστή η Βιβλιοθήκη, με σημαντικά χειρόγραφα του 12ου αιώνα, που σώζονται από τη Μονή και τα οποία σήμερα φυλάσσονται στην Εθνική Βιβλιοθήκη.

Ο 17ος αιώνας είναι η εποχή «που άκμασε η Μονή της Φιλοσόφου.

Το 1691 ιδρύθηκε η Εκκλησία της νέας μονής και το 1700 κτίστηκαν τα δύο κτίρια δίπλα της. Εικάζεται ότι αρχικά λειτούργησε ως τμήμα του «Κρυφού Σχολειού». παραμένει άγνωστο πότε μεταφέρθηκε η Μονή Φιλοσόφου.

Η Νέα Μονή αποτελείται από τρία κτίρια: την Τράπεζα, τον Ξενώνα, τα κελιά των μοναχών και τους βοηθητικούς χώρους.

Με κύριο λόγο ότι ο αριθμός των μοναχών ήταν λιγότεροι από έξι, το 1834 ο Υπουργός Κ.Δ. Σχινάς, διέταξε τη διάλυση της Μονής και την εκποίηση της περιουσίας της. Επίσης, με βασιλικό διάταγμα, στις 14/4/1922 εγκρίθηκε η προσάρτηση των δύο Μονών στη Μονή Τιδίου Προδρόμου ως Μετόχιό της. Μετά από 160 χρόνια, το 1933, αποφασίστηκε η επαναλειτουργία της Μονής του Φιλοσόφου. Εορτάζει στις 23 Αυγούστου την Παράσταση της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και επίσης γιορτάζει την Αγία Άννα στις 9 Δεκεμβρίου και του Αγίου Νικολάου στις 20 Μαΐου.