Επίσκεψη στον Κάλαμο, ένα εξωτικό νησάκι δίπλα στην Λευκάδα…

Πολλές φορές, ακούγοντας ένα όνομα, είτε πρόκειται για το όνομα ενός ανθρώπου, ενός τόπου, βουνού η νησιού, ή ακόμα και μιας χώρας, στο μυαλό μας εμφανίζονται κάποιες εικόνες. Εάν βέβαια κατά το παρελθόν έχουμε βρεθεί εκεί, τότε η ανάμνησή του παίρνει σάρκα και οστά μέσα μας, ανεξαιρέτως εάν μας άρεσε η όχι.

Παρόλα αυτά, ακόμα και εάν το μέρος αυτό μας είναι εντελώς άγνωστο, το μυαλό μας έχει τη δυνατότητα να πλάθει μερικές από αυτές… Είναι λοιπόν κάποιες φανταστικές εικόνες, που έχουν «αποτυπωθεί» κατά το παρελθόν εκεί εσφαλμένα, ορισμένες φορές παρμένες μέσα από κάποιο άρθρο ή βιβλίο που είχαμε διαβάσει ή ακόμα και κάποια εκπομπή που είχαμε δει.

Υπάρχει όμως και η περίπτωση να ακούσουμε ένα όνομα και στο μυαλό μας να επικρατεί το απόλυτο τίποτα…

Αυτό ακριβώς νιώσαμε ακούγοντας το όνομα «Κάλαμος» στις αρχές του περασμένου καλοκαιριού, όταν μας ανακοινώθηκε το μέρος που θα αποτελούσε τις καλοκαιρινές μας διακοπές. Και ενώ είχα την ευκαιρία να «ενημερωθώ» γι΄ αυτόν τον τόπο, προτίμησα να «κλείσω» τα μάτια και να τα ανοίξω όταν πλέον θα βρισκόμουν εκεί, δημιουργώντας τις κατά δικές μου εικόνες… και σίγουρα δεν έπραξα λάθος.

Ενας αρμονικός συνδυασμός

Μέσα Αυγούστου λοιπόν, με τον ήλιο να μην έχει ακόμα κάνει την εμφάνισή του στο ουράνιο στερέωμα και οι ρόδες του αυτοκινήτου μας κυλούσαν ήδη στην εθνική οδό με κατεύθυνση το Ριο – Αντίριο. Προορισμός μας το λιμάνι του Μύτικα στην Αιτωλοακαρνανία, μια διαδρομή 325 χιλιομέτρων από την Αθήνα.

Τέσσερις ώρες χρειαστήκαμε μέχρι να φτάσουμε εκεί. Παρκάραμε το αμάξι και προχωρήσαμε στην αποβάθρα μαζί με λιγοστούς για την εποχή τουρίστες. Λίγα λεπτά πριν σαλπάρει το καραβάκι που θα μας μετέφερε στον Κάλαμο, επιβιβαστήκαμε με τα λιγοστά μας είδη ανά χείρας.

Κατά την διαδρομή άρχισα να φωτογραφίζω με την μνήμη μου εικόνες… Άλλωστε αυτό θα ήταν μια από τις «ασχολίες» μου σε αυτές τις διακοπές!

Η ανατολική πλευρά του Καλάμου δεν άργησε να φανεί. Ντυμένη με έναν καταπράσινο μανδύα από ατελείωτα πανύψηλα πεύκα, καλησπέριζε τους επισκέπτες του και τους υπόσχονταν μια δροσερή παραμονή παρά τις ζεστές ημέρες του Αυγούστου που επικρατούσαν.

Ο συνδυασμός του πράσινου και του μπλε της θάλασσας έδενε αρμονικά στα μάτια μας, ενώ η αλμυρή μυρωδιά των πεύκων τρύπωνε σε κάθε μας ανάσα, προσπαθώντας να αποτυπωθεί και αυτή στην μνήμη του καθενός μας.

Άλλωστε πολλοί υποστηρίζουν και έχουν απόλυτο δίκιο, πως η μυρωδιά είναι η πιο ισχυρή ανάμνηση…

Φτάνοντας στο λιμάνι του Καλάμου

Το λιμάνι του Καλάμου φάνηκε μετά από λίγο, ολόλευκο μέσα από την έντονη ηλιοφάνεια της στιγμής.

Χωρίς να χάσουμε χρόνο, αποβιβαζόμαστε μαζί με αμέτρητες προμήθειες, οι οποίες όπως ήταν φυσικό προορίζονταν για τα καφενεία και τα ταβερνάκια του νησιού.

Το πολύχρωμο αυτό παζλ αντικειμένων φάνταζε στον ξασπρισμένο ντόκο με χριστουγεννιάτικο παραφορτωμένο δέντρο. Συγκράτησα την εικόνα αυτή με ένα χαμόγελο στα χείλη.

Από εκείνη τη στιγμή και μετά, η κάθε μια εικόνα υποδεχόταν την επόμενη με ταχύτητα αστραπής, όπως ακριβώς περνούσαν και οι μέρες που συνολικά θα μέναμε εκεί. Και τα megabyte της μνήμη μου ξεπέρασαν τα συνηθισμένα.

Και μιας και δεν είχαμε μαζί μας μεταφορικό μέσο, κάτι που δεν επιτρέπεται στο νησί, ένα αγροτικό αυτοκίνητο θα εκτελούσε χρέη λιμουζίνας. Και τι δεν είδαν τα μάτια μου από την καρότσα του…

Πανέμορφα ασβεστωμένα σπιτάκια με ανθισμένες ευωδιαστές αυλές, στενά δρομάκια, ονειρεμένες βοτσαλωτές παραλίες με απίστευτα πεντακάθαρα νερά, ξέγνοιαστα μικρά παιδιά να τριγυρίζουν ανέμελα παντού, συμπαθητικά εστιατόρια και μικρά καφενεία μιας άλλης εποχής.

Κυρίως χαμογελαστά πρόσωπα ηλικιωμένων ανθρώπων, που λαμπύριζαν ακόμα περισσότερο με ένα δικό μας «καλημέρα». Και όσο για το «καληνύχτα» μας, συνοδεύονταν πάντα από ατελείωτες ευχές για ένα υπέροχο ξημέρωμα.

Τι πρέπει να δείτε…

Εντύπωση μας προκάλεσε το Καστρομονάστηρο, ένα σχεδόν ερειπωμένο κάστρο στην διαδρομή από το λιμάνι του Καλάμου προς την Επισκοπή, όπου αναφέρεται ότι θάφτηκε η μητέρα του Γ. Καραϊσκάκη, μιας και την περίοδο της Επανάστασης η οικογένεια του αγωνιστή είχε βρει καταφύγιο στο νησί.

Αλλά και ο εγκαταλελειμμένος οικισμός στο Κεφάλι με τα ερειπωμένα σπίτια , τα παλιά ελαιοτριβεία, τα πέτρινα αλώνια, και του μισογκρεμισμένους ανεμόμυλους που στέκουν ακόμα εκεί να μαρτυρούν μια άλλη ξεχασμένη εποχή, μια εποχή που ο χρόνος έχει σταματήσει ξαφνικά θέλοντας να αιχμαλωτίσει τις στιγμές ώστε να διαλαλήσουν στο σήμερα την ιστορία τους.

Όσο για τις παραλίες με τα διαυγή πεντακάθαρα νερά τους, μας κρατούσαν συντροφιά μέχρι τις απογευματινές ώρες, όταν η πείνα ερχόταν να μας θυμίσει την ανθρώπινη ύπαρξή μας.

Και τότε την σκυτάλη έπαιρναν τα εστιατόρια με τις πεντανόστιμες καλομαγειρεμένες συνταγές αλλά και τα φρεσκότατα πιάτα που με τόσο μεράκι μαγειρεύονταν καθημερινά από τους ντόπιους. Και οι μέρες έκλειναν με ένα δροσερό ποτάκι κάτω από τον μεγάλο πλάτανο στο λιμάνι, παρέα με τόσους υπέροχους ανθρώπους γύρω μας… όλοι μαζί πια μια μεγάλη παρέα!!!

Τώρα πλέον, ακούγοντας το όνομα «Κάλαμος» ξέρω πως κάθε μια εικόνα που θα μου έρθει στο μυαλό, θα έχει πέρα από τα χρώματα και τις μυρωδιές του τόπου, την τρυφερή αγάπη όλων, και το κυριότερο… θα είναι μια δική μου αυθεντική ανάμνηση.

Πού θα κολυμπήσετε…

Σε όλες τις παραλίες του νησιού επικρατούν τα λευκά βότσαλα καθώς και το γαλαζοπράσινο χρώμα της θάλασσας σε αντίθεση με το πράσινο των πεύκων που βουτούν κυριολεκτικά σε αυτήν. Οι κυριότερες παραλίες είναι η Μυρτιά, κοντά στο λιμάνι, το Ασπρογυάλι, η Αγραπιδιά και το Κεφάλι, ενώ στη δυτική πλευρά του νησιού ξεχωρίζουν ο Κέδρος, το Αλεξάκι, οι Κήποι και ο Τράχηλος.

Ιστορικά στοιχεία

Οι πρώτες ενδείξεις κατοίκησης του νησιού ανάγονται στη Νεολιθική εποχή, ενώ είναι βέβαιο ότι κατοικούνταν επίσης στη Μυκηναϊκή και στην Κλασική περίοδο.

Μεγάλη είναι όμως η συμβολή του Καλάμου κατά την Ελληνική Επανάσταση, αποτελώντας καταφύγιο οικογενειών από την Ήπειρο, τη Στερεά Ελλάδα αλλά και από την Πελοπόννησο.

Πολλοί από τους αγωνιστές της Επανάστασης, όπως ο Καραϊσκάκης, οι Τζαβελλαίοι, ο Λεπενιώτης, ο Βαρνακιώτης, είχαν εγκαταστήσει τις οικογένειές τους για μεγαλύτερη ασφάλεια στο νησί που τότε τελούσε υπό αγγλική διοίκηση.

Καταδιωκόμενοι Σουλιώτες βρίσκουν τόπο να σταθούν σε δύσβατες τοποθεσίες του νησιού καθώς και πολλοί από τους πολιορκημένους Μεσολογγίτες με τα γυναικόπαιδα τους.

Το 1864 αναμένεται η πολυπόθητη ημέρα της ελευθερίας του από τους κυρίαρχους του όπου και ενώνεται με τα υπόλοιπα νησιά του Ιονίου και την Ελλάδα.