Δρακόσπιτα: Τα μυστηριώδη κτίσματα της Εύβοιας

Δρακόσπιτα: Τα κτίσματα που συναντά κανείς, κυρίως, στο νότιο τμήμα της Εύβοιας και είναι γεμάτα μυστήριο και θρύλους.

Τα δρακόσπιτα είναι μεγαλιθικά λατρευτικά κτίσματα στη νότια Εύβοια, χρονολογούμενα στους κλασικούς (5ος αι. π.Χ.) και πρώιμους ελληνιστικούς χρόνους. Βρίσκονται κοντά στα Στύρα, την Κάρυστο, και την κορυφή της Όχης.

Τα δρακόσπιτα είναι οικοδομημένα από τετραγωνικούς μακρόστενους και σχετικά λεπτούς λίθους, οι οποίοι είναι επιτεθημένοι ο ένας πάνω στον άλλο χωρίς άλλα συνδετικά υλικά. Συγκρατούνται μόνο με το βάρος τους. Τα κενά συμπληρώνονται με άλλους μικρότερους λίθους. Η σκεπή είναι περίτεχνα κατασκευασμένη από τεράστιους λίθους, οι οποίοι πλησιάζουν όλο και περισσότερο (εκφορική μέθοδος), αφήνοντας τελικά στην μέση μια μακρόστενη οπή, από την οποία μπαίνει φως.

Τα περισσότερα δρακόσπιτα διατηρούνται ακόμα και σήμερα σε άριστη κατάσταση, όπου κυριαρχεί η γκρίζα πέτρα της περιοχής και όπου απουσιάζει κάθε άλλο οικοδομικό υλικό. Ο καθηγητής Νικόλαος Μουτσόπουλος βρήκε, σε υπόγεια κατασκευή δίπλα σε δρακόσπιτο, οστά ζώων, θραύσματα αγγείων και κατάλοιπα θυσιών.

Τα δρακόσπιτα έχουν πρόσφατα ερμηνευθεί ως κτίσματα θρησκευτικής σημασίας («οίκοι») όπου λατρευόντουσαν αρχαίες ελληνικές θεότητες. Κάποια από αυτά, κατά παλαιότερες απόψεις, θεωρήθηκαν αγροικίες, καταφύγια ή κτίρια στρατιωτικής χρήσης (φυλάκια, φρυκτωρίες).

Ένα από τα πιο γνωστά δρακόσπιτα που μπορεί να συναντήσει κανείς στην Εύβοια, βρίσκεται στο όρος Όχη, στην κορυφή Προφήτης Ηλίας. Στην περιοχή των Στύρων συναντάμε το συγκρότημα τριών κτηρίων, στην περιοχή Πάλλη-Λάκκα. Στο Νημποριό των Στύρων, συναντάμε έναν τυπικό πύργο, ο οποίος είχε θεωρηθεί ιερό, αγροικία, ακόμη και κατασκευή, όπως και το δρακόσπιτο της Όχης, δούλων από την Καρία που εργάζονταν στα λατομεία της περιοχής τα οποία εξήγαγαν πέτρα της Καρύστου («καρυστία λίθο»).