Αρχαία Νικόπολη – Πρέβεζα: Η πόλη της μεγάλης νίκης

Η αρχαία Νικόπολη ήταν πόλη της Ηπείρου που ιδρύθηκε από τους Ρωμαίους στη νοτιοδυτική Ήπειρο κοντά στη σημερινή Πρέβεζα.

Ο αρχαιολογικός της χώρος είναι σήμερα η μεγαλύτερη αρχαία πόλη της Ελλάδας (Χ. Γκούβας, 2009). Η αρχαία Νικόπολη βρίσκεται ακριβώς δίπλα στην ομώνυμη κοινότητα Νικόπολης, στο στενότερο σημείο του ισθμού της χερσονήσου της Πρέβεζας, επαρκώς προστατευμένη από το νόμο από οικοδομές, από τον αρχαιολογικό νόμο, και είναι επισκέψιμη.

Η Νικόπολη χτίστηκε με εντολή του αυτοκράτορα Αυγούστου Οκταβιανού (ή Οκταβιανού), του πρώτου αυτοκράτορα της Ρώμης, για να τιμήσει τους θεούς, ιδιαίτερα τον «Άκτιο Απόλλωνα» ή σύμφωνα με άλλες αναφορές τον Ποσειδώνα και τον Άρη, για τη νίκη του επί του Μάρκου Αντώνιου και της Κλεοπάτρας. μεγάλη Μάχη του Ακτίου, το 31 π.Χ.

Ο τόπος που ιδρύθηκε η Νικόπολη συγκέντρωνε αξιόλογα πλεονεκτήματα από άποψη οικονομίας, εμπορίου και στρατηγικής σημασίας. Η ίδρυση της Νικόπολης δεν υπαγορεύτηκε μόνο από τον εορτασμό της νίκης του Οκταβιανού, αλλά είχε κυρίως ως στόχο τον στρατιωτικό έλεγχο της δυτικής Ελλάδας από τους Ρωμαίους.

Οι Ρωμαίοι έχτισαν σημαντικά δημόσια έργα στην περιοχή, όπως λεωφόρο, εμπορικά κτίρια, λουτρά, ρωμαϊκό στάδιο και ωδείο. Στους πρόποδες του λόφου της Νικόπολης, όπου είναι χτισμένο το χωριό Σμυρτούλα, βρίσκεται το ρωμαϊκό θέατρο του Οκταβιανού, με πανοραμική θέα στη Νικόπολη, τον Αμβρακικό κόλπο και το Ιόνιο Πέλαγος. Λίγα μόλις μέτρα πιο κάτω υψώνονται επιβλητικά τα τείχη της Αρχαίας Πόλης.

Η αρχαία Νικόπολη στο σύνολό της είναι ένα σπουδαίο μνημείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς για το οποίο τα τελευταία χρόνια γίνονται συντονισμένες προσπάθειες για την ένταξή της στον κατάλογο της Unesco.

Στις ρωμαϊκές πηγές η πόλη ονομάζεται «Nicopolis romana colonia», «civitas libera Nicopolitana» (Pliny, Nat. Hist. 4,5. Tacitus, ann. 5,10) ή «colonia Augusta».